ئابووری
عیراق و BP ب گرێبەستەکا نوی پەرە ب کێلگەیێن نەفتێ یێن کەرکووکێ ددەن
2025-04-20 , 08:20
کوردستان دهوك دیجیتال میدیا
عیراق و BP ب گرێبەستەکا نوی پەرە ب کێلگەیێن نەفتێ یێن کەرکووکێ ددەن
10 دەمژمێر بەری نوکە
ل گۆر پتر ژ ژێدەرەکێ، عیراق و کۆمپانیا بریتیش پێترۆلیۆم (BP) یا بریتانی رێککەفتینە کو د پەرەپێدانا کێلگەیێن نەفتێ یێن کەرکووکێ دا، کار ب گرێبەستا هەڤپشکیێ د قازانجێ دا بکەن.
رۆژا پێنجشەمبێ، 1-8-2024 ل بەغدا یاداشتا تێگەهشتنێ د ناڤبەرا وەزارەتا نەفتێ یا عیراقێ و کۆمپانیا بریتیش پێترۆلیۆم دا بۆ پەرەپێدانا چار کێلگەیێن نەفتێ یێن کەرکووکێ هاتە ئیمزاکرن.
یاداشت بۆ نویکرن و پەرەپێدانا کێلگەیێن کۆمپانیا نەفتێ یا باکوورە، کێلگەیێن ئاڤانا و بابا گورگور، بای حەسەن، جەمبوور و خەبباز، دگریت. د هەمان دەمدا "دکاریت رێککەفتن ل سەر کێلگە یان دەڤەرێن دی یێن ڤەدیتنێ بهێتە کرن ب رێککەفتنا هەردوو لایان."
ل گۆر دوو ژێدەران ژ وەزارەتا نەفتێ یا عیراقێ، گرێبەست دێ ژ جۆرێ هەڤپشکیێ د قازانجێ دا بن. دبێژن ژی، تێ چاڤەڕێکرن کو ڤێ هەفتیێ وەزارەتا نەفتێ و کۆمپانیا بریتانی، رێککەفتنەکا نهێنی د ڤێ دەربارێ دا ئیمزا بکەن، پشتی هنگێ وەزارەتا نەفتێ دێ داتایێن چار کێلگەیان ددەتە بریتیش پێترۆلیۆم.
رێککەفتنا داویێ ژی ل داویا ئەڤ سالێ دێ هێتە کرن و تێ چاڤەڕێکرن کو سەرەتایا سالا بێ تەمام ببیت.
د. گۆڤەند شێروانی، پسپۆرێ جیۆلۆجیا نەفتێ دەربارەی ئەگەرێ هەلبژارتنا ڤی جۆرێ گرێبەستێ بۆ روودا گۆت، گرێبەستێن خزمەتگوزاریێ ل عیراقێ گەلەک سەرنجا کۆمپانیان نەکێشایە، لەوما عیراق بەرێ خوە ددەتە جۆرێ گرێبەستا هەڤپشکیێ د قازانجێ دا و دخوازیت سەرنجا کۆمپانیان راکێشیت.
ل گۆر وی پسپۆری، د گرێبەستا هەڤپشکیێ د قازانجێ دا، مەترسی کێمترن، بەروڤاژی جۆرێ خزمەتگوزاریێ ژی، مەسرەفێن پەرەپێدانا کێلگەیان ل سەر حکومەتێ نە نە کو ل سەر کۆمپانیێ.
د. گۆڤەند گۆت ژی، د ڤی جۆرێ نوی دا یێ کو عیراق بکار تینیت، حکومەت و کۆمپانیا سەرپەرشتیا کێلگەیان دکەت ژی قازانجێ دکەن ژ بلندبوونا بهایێ نەفتێ.
رێژا قازانجا کۆمپانیێ ژی ل گۆر رێککەفتنێ دێ بیت دگەل حکومەتێ. د. گۆڤەند دبێژیت، پرانیا جاران قازانجا کۆمپانیان د ڤی جۆرێ گرێبەستان دا ژ 15٪ هەتا 35٪ دبیت.
ب باوەریا وی پسپۆری، زێدەکرنا بەرهەمێ نەفتێ یێ کەرکووکێ نە هێسانە. ئەگەر زێدە ژی ببیت، کێشە بۆ هناردەکرنێ دروست دبیت، لەوما دڤێت حکومەتا عیراقێ دگەل حکومەتا هەرێما کوردستانێ رێک بکەڤیت داکو ژ رێیا بۆریا نەفتێ یا عیراق-تورکیا هناردە بهێتە کرن، چنکو ژ رێیا وێ بۆریێ دکاریت رۆژانە هەتا ملیۆن بەرمیل ژی، نەفت بهێتە هناردەکرن.
کۆمپانیا بریتانی ل سالا 2013 گرێبەستەک دگەل حکومەتا عیراقێ بۆ پەرەپێدانا کێلگەیێن نەفتێ یێن کەرکووکێ و زێدەکرنا بەرهەمێ وان ئیمزا کر، پشتی هاتنا داعش ل سالا 2014، کارێن خوە راوەستاند، لێ پشتی ئێرشێن 16ـێ تشرینا ئێکێ یا 2017، جارەکا دی ڤەگەڕیا کەرکووکێ.
رۆژا 21ـێ کانوونا دووێ یا 2020، ژ بەر نەگەهشتنا ب ئەنجامەکێ داوی دگەل حکومەتا عیراقێ دەربارەی گرێبەستا ناڤبەرا وان، کۆمپانیێ کارێن خوە ل کەرکووکێ ب تەمامی راوەستاند، ئەو ژی ژ بەر کو پشتی تەمامبوونا گرێبەستا 100 ملیۆن دۆلاری یا ناڤبەرا وان، چ رێککەفتن بۆ فرەهکرنا کێلگەیان نەهاتە کرن.
نوکە بەرهەمهێنانا رۆژانە یا کێلگەیێن نەفتێ یێن کەرکووکێ 370 هزار بەرمیل دبیت، کو بەشێ مەزن بۆ پالاوگەها بێجی دچیت و بەشەک ژی بۆ پالاوگەها کەرکووکێ یە، ئەوێ دمینیت هناردەی ئوردنێ دبیت.